Cada mércores no consultorio do centro de saúde de Maceira acompañan ás familias para promover a autonomía persoal entre nenos e nenas de 0 a 6 anos de idade. Derivadas por pediatría as familias atopan no servizo de Atención Temperá recursos para dar resposta o antes posible ás necesidades transitorias ou permanentes que presentan os nenos e as nenas con trastornos no desenvolvemento ou en risco de padecelos.

Nestes días de nadal nos que as familias afrontarán un maior tempo de convivencia nos fogares o servizo de Atención Temperá de Covelo da man da súa coordinadora e psicóloga Olalla R. Giráldez achéganos consellos e pautas. “Elixir agasallos para nenos entre 0 e 6 anos de idade pode parecer tarefa fácil. Con todo a experiencia dinos que a maioría de agasallos acaban esquecidos aos poucos días”. Por que ocorre iso?

Durante as festas do Nadal nenas e nenos reciben máis da metade dos xoguetes cos que van xogar durante todo o ano. Desde a pediatría e a neuropsicoloxía desenvolvéronse   unha serie de recomendacións para que os pais e nais coñezan de primeira man que tipo de xoguetes son máis beneficiosos para o desenvolvemento cerebral dos seus fillos/as e cales non o son tanto ou mesmo poden ser prexudiciais.

As recomendacións céntranse en eliminar da carta dos reis xoguetes tecnolóxicos xa que este tipo de xoguetes non achegan beneficios e reducen o tipo de xogos que @s nen@s adoitan desenvolver de forma natural. Moitos pais e nais déixanse seducir por este tipo de xoguetes xa que parece que ao ser máis complexos a interacción do neno/para é máis complexa tamén. Con todo, a realidade é que canto máis faga o xoguete, menos ten que facer o neno/a e o fin do xoguete é facilitar que o cerebro do mesmo, desenvolva interaccións complexas e non facelas por el/ela.

Por ese motivo o máis recomendable é que os pais e nais aposten por xoguetes sinxelos que favorezan o desenvolvemento cerebral a través do xogo. Porque non esquezamos que o xogo é a ferramenta que ten o cerebro para aprender. E dentro dos seus obxectivos de aprendizaxe, o máis importantes é descubrir como funciona o mundo, dominar o vocabulario e o propio corpo e aprender a desenvolver destrezas como os movementos finos da man, a carreira, ou competir cos seus iguais.

 NON son recomendables:  

-Xoguetes como andadores ou colgadoiros que permitan ao bebé poñerse de pé ou camiñar antes de que sexa o seu momento, xa que poden interferir cun desenvolvemento adecuado dos circuítos neurolóxicos que permiten ao neno/para desenvolver un patrón de marcha adecuado.

-Xoguetes tecnolóxicos que atrapen a atención do neno/a, como iPads, teléfonos de xoguete ou bonecos con moitas luces e son especialmente antes dos dous anos, pero durante o primeiros seis anos de vida, xa que poden interferir en un desenvolvemento positivo da atención, concentración e autocontrol.

-Bonecos que ofrezan unha interacción co neno/a como bonecos que choran, ositos que responden xa que a interacción con amigos, pais ou irmáns é moito máis complexa e enriquecedora para o desenvolvemento emocional e social do neno/a.

  SI son recomendables:

-Xoguetes que permiten equilibrar e integrar reflexos primarios: Para un bo desenvolvemento psicomotriz, intelectual e emocional é positivo que os nenos/as integren reflexos que aparecen no ventre materno. Así, os movementos de abalo, o rotar sobre as súas propias costas dun lado ao outro ou ser capaz de rotar sobre a súa cabeza (pinchacarneiro) son moi positivos para o seu desenvolvemento.

– Colchón ou coxíns grandes onde o bebé poida xogar a voltearse, xogar cos seus pais e cando sexa un pouco maior facer pinchacarneiros

– Randeeiras onde o neno/para teña o abalo de adiante cara atrás

– Xoguetes balancín como un caballito que se arrola sobre si mesmo

-Xoguetes que lles permiten desenvolver a súa capacidade e coordinación psicomotriz:    
-  Arrastrables como un tren ou un caballito que se arrastra cunha corda.

– Xogos de lanzar como birlos ou petancas de felpa (ou de madeira se son algo maiores)

– Patíns que lle axuden a mellorar o seu equilibrio e coordinación

– Bicicletas con ou sen ruedines que lle permitan desenvolver coordinación

– Xogos de pelota como balóns ou raquetas que lle permitan mellorar o seu tempo de reacción e capacidade psicomotriz

-Xoguetes que lles permiten desenvolver a psicomotricidade fina e creatividade:

– Cochecitos que o neno/para pode mover polo chan

– Leigos que permiten construír, seguindo instrucións ou de forma libre con axuda da imaxinación e movementos finos dos dedos.

– Un estoxo con lapis de cores e tesoiras que permitan ao neno debuxar axudándolle a gañar forza e destreza nas mans

– Plastilinas que lle permiten imaxinar, crear e desenvolver movementos complexos coas súas mans

-Xoguetes que permiten desenvolver a linguaxe:

En xeral todos os xogos que non levan pilas favorecen o desenvolvemento da linguaxe sobre todo se permiten ao neno/para  interactuar cos seus pais dunha maneira positiva ou desenvolver roles. Tamén hai xogos que poden favorecer o desenvolvemento do vocabulario como:

– Granxas ou animais de madeira ou plástico que o neno/para pode coñecer polo seu nome

– Xoguetes como Mr. Potato que axudan a aprender as partes do corpo

– Contos nos que aparecen todo tipo de situacións e obxectos

– Instrumentos musicais como un triángulo, ou unhas maracas que podemos utilizar para cantar cancións, que son moi enriquecedoras para o desenvolvemento do vocabulario.

-Xoguetes que lles permiten desenvolver a súa capacidade de solución de problemas

– Bloques que permiten amontoarse entre si e axudan ao neno para entender relacións entre peso, altura, gravidade, equilibrio,

 – Quebracabezas

– Construcións

– Xogos de cartas: as cartas con familias ou xogos como o UN, que permitan ao neno/a unha vez coñece os números, razoar e tomar decisións.

-Xoguetes que permiten desenvolver a cognición social 

Durante os primeiros anos de vida, concretamente a partir dos dous anos aproximadamente, o xogo simbólico permite ao neno/para comezar a imaxinar distinto repertorio de actividades e desenvolver así a súa capacidade entender aos demais, a si mesmo e relacionarse socialmente. Estes xoguetes poden axudarlle a desenvolver xogos que favorezan este desenvolvemento.

  – Xogos  que permiten desenvolver roles como unha cocinita ou unha tenda

– Disfraces, xa que lle permiten interpretar distintos personaxes coa axuda do seu corpo e imaxinación

– Bonecos que lle permiten desenvolver todo tipo de escenarios e relacións sociais

– Xogos como o quen é quen onde ten que tentar pensar o que o outro está a pensar

Todas estas recomendacións buscan o neurodesarrollo óptimo dos máis pequenos/as e a tranquilidade das súas mamás e papás á hora de comprar xoguetes que axuden aos seus hij@s a estimular as súas potencialidades. Lembra que un dos compoñentes máis importantes é tamén que o xogo poida ser compartido coas principais figuras de apego, é dicir, papá, mamá, e outras persoas próximas da contorna. É o que máis pode desexar o voso ou vosa peque.